W rozdziale pierwszym, po wprowadzeniu podstawowych pojęć estymacji punktowej jest rozważany problem niejednorodności kosztów badania jednostek i jej wpływu na łączny koszt zbadania próby. Dociekania te prowadzą do wyboru modelu kosztu badania próby stosowanego w dalszej części pracy. Następnie jest scharakteryzowany rozkład prawdopodobieństwa kosztu badania próby prostej losowanej bezzwrotnie przy założonym modelu. Pozwala to zidentyfikować sytuacje, w których prawdopodobieństwo wystąpienia znacznych odchyleń kosztu próby od wartości oczekiwanej jest znikome, a zaniedbanie zmienności kosztu badania można uznać za usprawiedliwione. Kolejne trzy rozdziały poświęcone są trzem innym schematom losowania, mogącym stanowić alternatywy dla bezzwrotnego losowania prostego przy zróżnicowaniu jednostkowych kosztów badania. Rozważane są procedury estymacji wartości przeciętnej z wykorzystaniem każdego z nich. W szczególności rozdział drugi jest poświęcony schematowi warstwowemu. Rozdział trzeci traktuje o sekwencyjnym schemacie Pathaka. W rozdziale czwartym jest natomiast proponowana modyfikacja schematu Pathaka, zwana losowaniem zachłannym.