Nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, lekkomyślność i lekceważenie przepisów to przyczyny groźnych awarii i katastrof, głównie w zakładach przemysłowych i kopalniach oraz transporcie kolejowym, drogowym i lotniczym. w większości powodują one duże straty ludzkie, a niemal zawsze degradacje środowiska naturalnego. Awarie zdarzają się w fabrykach, w sieciach gospodarki i komunalnej, urządzeniach i liniach energetycznych, zaporach i urządzeniach hydrotechnicznych. Dotyczą w zasadzie urządzeń technicznych i są konsekwencją niedopatrzenia lub niewłaściwej ich obsługi, eksploatacji i konserwacji. Przyczyną awarii mogą być też inne czynniki, np. naturalne zużycie materiału, ukryte wady.

Postęp techniczny w takich dziedzinach gospodarki, jak energetyka, przemysł chemiczny, paliwowy, hutniczy czy motoryzacyjny doprowadził do zwiększonego gromadzenia, stosowania w procesie produkcyjnym i przewożenia materiałów toksycznych, zapalających i wybuchowych oraz materiałów promieniotwórczych. Awaria instalacji przemysłowej lub zbiornika, w którym przechowuje się lub przewozi toksyczne środki, szczególnie chlor, amoniak, dwutlenek siarki, po przedostaniu się do atmosfery może doprowadzić do skażenia terenu, spowodować śmierć lub silne zatrucie przebywających tam ludzi i zwierząt. Przykładem takiego zagrożenia jest awaria, do której doszło w 1984 r. w zakładach chemicznych w Bhopalu (Indie). w wyniku pęknięcia zbiornika i przedostania się do atmosfery ciekłego izocyjanku metylu poniosło śmierć ponad 2 tys. osób, a tysiące innych straciło wzrok i doznało innych obrażeń. Innym przykładem jest eksplozja w zakładach chemicznych we włoskiej miejscowości Soveso w 1976 r. Doszło tam do skażenia terenu, z którego ewakuowano 15 tys. ludzi, natomiast 75 tys. zwierząt padło. Również w Polsce w 1971 r. na skutek awarii nastąpił pożar zbiorników rafinerii ropy w Czechowicach-Dziedzicach. Akcja ratunkowa trwała 4 doby i kosztowała wiele ofiar ludzkich.

Dużym zagrożeniem dla żywych organizmów są skutki uszkodzeń urządzeń, zawierających materiały promieniotwórcze stosowane w energetyce, przemyśle i medycynie. Obecnie na świecie pracuje około 400 elektrowni atomowych. Niektóre z nich są zagrożeniem dla ludzi i środowiska. Do szczególnie groźnej awarii doszło w 1986 r. w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie. Nastąpiła tam awaria reaktora jądrowego, w wyniku której reaktor stanoł w płomieniach, a cały blok został doszczętnie zniszczony. Oblicza się, że podczas katastrofy zostało wyemitowane promieniowanie redioaktywne 190 razy silniejsze od tego, które skaziło Hiroszimę i Nagasaki po zrzuceniu na te miasta bomb atomowych pod koniec II wojny światowej. Skażeniu uległ obszar o powierzchni 150 tys. km/2 na terytorium Ukrainy, Białorusi i Rosji. Ewakuowano 400 tys. mieszkańców. w ciągu 11 lat po awarii na chorobę promieniotwórczą zmarło 22 tys. ludzi, a ponad 100 tys. dotknęło inwalidztwo.

Katastrofy powstają w sposób nagły i nieoczekiwany, głównie z przyczyn zależnych od człowieka. Mogą one zdarzyć się też w wyniku zepsucia się, np. układu hamulcowego czy systemu sygnalizacyjnego. Szczególnie groźne i częste są katastrofy środków transportu. Przykładem tragicznego na skutek niedbałości ludzkiej wydarzenia było rozbicie się amerykańskiego tankowca "Exon Valdez" w 1989 r. u wybrzeży Alaski.

W wyniku wycieku ropy nastąpiła największa katastrofa ekologiczna, która spowodowała skażenie wód oceanu, trudne do usunięcia w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Ponadto zdarza się wiele katastrof wynikających z awarii obiektów hydrotechnicznych. Jedną z nich było przerwanie zapory w Puentes (Hiszpania). Zatopienie niżej położonych obszarów spowodowało wówczas śmierć około 680 osób. w wyniku awarii urządzeń bądź lekkomyślności ludzkiej bardzo często dochodzi do wybuchu gazu. w Polsce najtragiczniejszy był wybuch gazu, który spowodował całkowite zniszczenia rotundy PKO w Warszawie w 1979 r. (49 ofiar) oraz wieżowca w Gdańsku w 1995 r. (22 ofiary).