Zespół ekspertów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach działający przy Centrum Badań i Rozwoju (CBiR) i monitorujący sytuację gospodarczą w regionie, prezentuje kolejny raport dotyczący sytuacji w gospodarce regionalnej. Styczniowy raport stanowi podsumowanie 2020 roku i zawiera prognozy na 2021.
Dane publikowane w styczniu stanowią przyczynek do podsumowania minionego roku w gospodarce. Przełom lat kalendarzowych zawsze stanowi dobrą cezurę, aczkolwiek bieżąca sytuacja niewątpliwie kieruje również uwagę wszystkich do porównań sytuacji przed pandemią koronawirusa do sytuacji w trakcie jej trwania. W bieżącej edycji raportu komentujemy więc obraz roku 2020, mając jednocześnie na uwadze, że jego pierwszy kwartał (a przynajmniej dwa pierwsze miesiące) cechowały się relatywnie dużą normalnością. Natomiast później na charakterystyczny roczny cykl życia gospodarczego zaczęły się nakładać wahnięcia wynikające z kolejnych impulsów społecznych i politycznych wywoływanych pandemią i próbami jej tłumienia.
W minionym roku w województwie śląskim:
Nie odnotowano lawinowego wzrostu liczby zamykanych firm. Jednak trudno jest jednoznacznie wnioskować, na ile dane statystyczne odzwierciedlają faktyczną kondycję przedsiębiorstw, a na ile są pochodną utrzymywania działalności ze względu na korzystanie z zasileń lub udogodnień obciążających budżet państwa.
Mimo ograniczeń gospodarki w wyniku pandemii koronawirusa wynagrodzenia przeciętnie rosły, jednak poziom i struktura inflacji sprawia, że realna siła nabywcza gospodarstw domowych nie zmieniła się, a może nawet nieco spadła.
Poziom bezrobocia ukształtował się niżej od krajowego. Stopa bezrobocia w regionie wzrosła osiągając w końcu 2020 r. 4,9% (91 tys. zarejestrowanych bezrobotnych). Jest to wartość zbliżona do osiągniętej w okresie zimowym 2018/2019 oraz 2017/2018 i niższa niż przed rokiem 2018. Utrzymuje się jednak silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa w zakresie bezrobocia.
Wskaźniki koniunktury kształtowane były przez dynamikę pandemii i wprowadzania kolejnych ograniczeń. Zachowywały się dość podobnie do wskaźników ogólnopolskich. Pierwsze miesiące pandemii charakteryzowała duża niepewność, w kolejnych (mimo ogólnie rzecz biorąc negatywnych oczekiwań co do koniunktury) widoczne było oswojenie się z funkcjonowaniem w sytuacji kryzysowej.
Silniej niż w innych regionach odczuwalny był spadek produkcji przemysłowej. Natomiast produkcja budowlano-montażowa oraz sprzedaż detaliczna w ogólnym obrazie nie ucierpiały w wyniku pandemii.
Rozpoczęły się średniookresowe zmiany na rynku rolnym. Prawdopodobnie w ciągu co najmniej kilkunastu miesięcy będziemy obserwowali wzrost cen, zaś skutki tego procesu będą objawiać się pogłębieniem presji inflacyjnej,
W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto. W szczególności był to bardzo dobry rok pod względem osiągniętych efektów rzeczowych dla firm deweloperskich,
Zmiany mobilności były pochodną wprowadzania i luzowania ograniczeń funkcjonowania gospodarki. Intensywność ruchu pokazuje, że gospodarka relatywnie dobrze radziła sobie w sytuacji kryzysowej. Obrazuje również olbrzymi potencjał regionu w zakresie szerokorozumianej cyfryzacji. Spadek ruchu pojazdów o ok. 1/3 odbył się przy utrzymaniu relatywnie dobrej kondycji gospodarczej, a spadek o 10% w okresie wrzesień-listopad pozwolił na w miarę normalne funkcjonowanie gospodarki i mieszkańców w nowych warunkach.
Wyhamowały dotychczas rosnące wpływy podatkowe. Wartość PIT r/r spadła o 3,7%, (-526 mln zł); CIT o 18,6% (-987 mln zł). Korekty inflacyjne pozwalają traktować poziomy wpływów z PIT z lat 2018 i 2020 podobnie. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że poszczególne samorządy lokalne w różnym stopniu dotknięte zostały zmianami wpływów z PIT i CIT w 2020 r.
Prawdopodobnie 2021 r. będzie tym, w którym skutki pandemii koronawirusa widoczne będą wyraźniej niż w roku 2020. Należy mieć nadzieję, że upowszechnienie szczepień pozwoli relatywnie sprawnie wracać do normalności w gospodarce globalnej, przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności gospodarki regionalnej do szybkiego odtwarzania się po krytycznych sytuacjach związanych z zamrażaniem funkcjonowania branż lub przerwami w łańcuchach dostaw.
W skład zespołu koordynowanego przez dr. Marcina Barona wchodzą: dr hab. Jan Acedański, dr Radosław Cyran, dr Piotr Dąbrowski, dr Bartłomiej Gabryś, dr Piotr Gibas, dr hab. Tomasz Ingram, prof. UE oraz dr Grzegorz Krawczyk.
Wszystkie komentarze ekspertów można znaleźć na stronie: https://www.ue.katowice.pl/uczelnia/badania-i-rozwoj/komentarze-ekspertow.html.
Dołącz do nas