Tegoroczne święto jest szczególne, obchodzimy je bowiem w Katowicach – Europejskim Mieście Nauki 2024 (EMNK 2024) wraz z sześcioma innymi śląskimi uczelniami zrzeszonymi w Konsorcjum Akademickim - Katowice Miasto Nauki. Przedstawicielki i przedstawiciele Konsorcjum Akademickiego przebywali w Brukseli w Parlamencie Europejskim. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach reprezentowali: JM Rektor prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak, Prorektor ds. Nauki i Rozwoju Kadry Akademickiej prof. dr hab. Maciej Nowak, Prorektor ds. Edukacji i Współpracy Międzynarodowej prof. dr hab. Sławomir Smyczek, Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy z Otoczeniem dr hab. Robert Wolny, prof. UE oraz Dyrektor Biura Doskonałości Naukowej dr Łukasz Korach i Dyrektor Centrum Marketingu Dagmara Piskorz.
Przedstawicielki i przedstawiciele EMNK 2024 w Parlamencie Europejskim w Brukseli
Ważnym elementem obchodów Dnia Nauki Polskiej jest wizyta przedstawicielek i przedstawicieli Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki w Parlamencie Europejskim.
Debaty
20 lutego odbyły się dwie debaty. Pierwszą poświęconą tematowi nauki i edukacji jako głównego instrumentu transformacji regionów na przykładzie Śląska poprowadził prof. dr hab. Tomasz Pietrzykowski, Prorektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ds. współpracy międzynarodowej i krajowej.
W debacie uczestniczyli dr Anna Budzanowska - Pełnomocnik Prezydenta ds. Europejskiego Miasta Nauki, Kazimierz Karolczak - Przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, a także przedstawiciele władz uczelni wyższych: Akademii Sztuk Pięknych, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Politechniki Śląskiej oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, który reprezentowali: JM Rektor prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak oraz Prorektor ds. Nauki i Rozwoju Kadry Akademickiej prof. dr hab. Maciej Nowak.
W swoim wystąpieniu JM Rektor UE Katowice podkreślała:
Jeśli miałabym teraz oceniać, na ile nauka w tej transformacji do tej pory odegrała istotną rolę, to powiedziałabym (nie umniejszając środowisku naukowemu), że ta rola generalnie była niewielka. Powiedzmy sobie też szczerze, aż tak bardzo nas nie potrzebowano, bo wystarczyło wprowadzić mechanizmy rynkowe, uwolnić ceny, poprawić naszą produktywność i z gospodarki totalnie zacofanej, zubożałego społeczeństwa osiągnęliśmy etap dużego rozwoju gospodarczego. Dzisiaj jako kraj jesteśmy przyrównywani do krajów wysoko rozwiniętych, z tym, że jakbyśmy się zastanawiali co zrobić, aby tą dynamikę wzrostu gospodarczego utrzymać, to dochodzimy do wniosku, że osiągamy już szklany sufit i za pomocą tych czynników i tych mechanizmów już dalej się tej gospodarki nie da napędzać. Musimy szukać nowych mechanizmów, nowych aktywów, które by pchnęły naszą gospodarkę do przodu i tu niewątpliwie jest ogromna rola właśnie nauki i uczelni, ale nie samych uczelni. My dzisiaj bardzo dużo mówimy w środowisku naukowym o doskonałości naukowej i badawczej. Ja powiedziałabym, że nam trzeba czegoś dzisiaj jeszcze więcej - doskonałości badawczo-rozwojowej, czyli integracji know-how (…). To jest absolutnie też potrzeba włączenia osiągnięć z zakresu technologii, sztucznej inteligencji i jakbyśmy te elementy wykorzystali, to faktycznie możemy stać się liderami gospodarczymi w Europie i poprzez te aktywa niematerialne rekompensować nasze słabości chociażby wynikające z braku kadr wysoko wykwalifikowanych. Stosując dzisiaj np. sztuczną inteligencję jesteśmy w stanie nadrobić te braki kadrowe wynikające też z niżu demograficznego. Możemy też zwiększyć naszą produktywność, ale też stać się liderami. (...) To my musimy proponować pewne koncepcje, idee, aby udało nam się wejść na ten wyższy etap rozwoju gospodarczego. Nie jest to łatwe, ale jest to możliwe. To jest już coś, co wymaga integracji. My to pokazaliśmy na bardzo małym obszarze, że jednak uczelnie potrafią się między sobą porozumieć. Do tego włączyć władze miasta, regionu i jeszcze w tym wszystkim uwzględniać naszą ciekawość badawczą. Ale, żeby rzeczywiście uczelnie stały się motorem, my musimy sami siebie zreformować. Uczelnie muszą stać się bardziej przedsiębiorcze. Na przykładzie Europejskiego Miasta Nauki widzimy, że to można zrobić, ale to pole bitwy jest jednak bardzo wąskie i trzeba się zastanowić jak to rozlać i przenieść na cały kraj.
W swoim wystąpieniu Prorektor ds. Nauki i Rozwoju Kadry Akademickiej prof. dr hab. Maciej Nowak zaznaczał:
"Uczelnia ekonomiczna niejako w swoim kodzie DNA ma wpisane, że jest blisko tych problemów, które są w sferze realnej. Zawsze zajmowaliśmy się tymi wyzwaniami, które w gospodarce się pojawiają i również w obecnej dobie nasi koledzy i koleżanki nawet z własnej inicjatywy podejmują właśnie te tematy, które są ważne, które są istotne wobec sytuacji transformacji regionu, polskiej gospodarki, europejskiej gospodarki, generalnie globalnej gospodarki. Tutaj rzeczywiście jest tak, że na Uniwersytecie pokazujemy obecnie strategię nauki, która ma zdefiniować obszary badawcze oraz kluczowe specjalności. Ten problem w dyskusji wewnętrznej się nieraz pojawia, bo każdy z nas, który zajmuje się badaniami naukowymi zastanawia się, jak wpisze się w te kluczowe specjalności. Staramy sie rozwiązywać te problemy, które się pojawiają w sferze realnej. Uniwersytet musi się zmieniać, musi odpowiadać na te wyzwania, które się pojawiają we wszystkich sferach swojej aktywności, czyli przede wszystkim w tym obszarze badań naukowych, dydaktyki oraz współpracy z otoczeniem, ale również w tych działaniach wewnętrznych, które prowadzi."
Osobą prowadzącą drugie spotkanie zatytułowane "Jak wygrać z populistami? – młodzi wyborcy i przyszłość demokracji" był Poseł do Parlamentu Europejskiego Łukasz Kohut.
W debacie wzięli udział: dr Włodzimierz Cimoszewicz - Poseł do Parlamentu Europejskiego i Premier RP w latach 1996-1997, reprezentanci władz uczelni wyższych: Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Medycznego, Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach oraz przedstawiciele środowiska doktoranckiego i studenckiego Rady Młodych Miasta Nauki. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach reprezentowała JM Rektor prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak oraz Prorektor ds. Edukacji i Współpracy Międzynarodowej prof. dr hab. Sławomir Smyczek, który w swoim wystąpieniu podkreslał:
"Żeby przygotować odpowiednie działania edukacyjne trzeba w pierwszej kolejności zastanowić się, jakie jest to młode pokolenie i jakie ma cechy. Jest to pokolenie bardzo zaangażowane, ale zaangażowane selektywnie. Wybierają te elementy, które ich interesują, dzięki którym mogą się realizować. Jest to pokolenie bardzo otwarte na różnego rodzaju nowości, ale też potrafiące bardzo otwarcie komunikować to, czego oczekuje i czego żąda od innych. Wreszcie to pokolenie, które jest bardzo niecierpliwe i które oczekuje szybkich, dynamicznych zmian. Z jednej strony pokolenie, które jest zorientowane na własny rozwój, a z drugiej jest również nauczone funkcjonować i chce być częścią tego społeczeństwa. Pokolenie, które jest niezwykle krytyczne wobec instytucji państwa, organizacji politycznych i organizacji społecznych, które weryfikuje cały czas to, jakie decyzje są tutaj podejmowane. Jest to również pokolenie, które jest poddane wielu wpływom chociażby poprzez media społecznościowe, stąd też konieczność edukacji i zmian w edukacji na rzecz metod bardziej angażujących, pokazujących rolę i sprawczość ucznia, w tym jaką wiedzę pozyskuje i jak może ją wykorzystać. Ponadto powinniśmy zwrócić uwagę na kształcenie studenta w środowisku wielokulturowym".
Uroczyste otwarcie wizyty
Podczas otwarcia wykład inauguracyjny pt. "Zazieleniamy węglowe serce Europy" wygłosiła prof. dr hab. Iwona Jelonek z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego, radna Sejmiku Województwa Śląskiego. Wizyta była m.in. okazją do zaprezentowania prac prowadzonych przez uniwersytet europejski Transform4Europe, międzynarodowy sojusz dziesięciu uczelni, którego członkiem jest Uniwersytet Śląski w Katowicach.
W uroczystym otwarciu udział wzięli m.in. dr Anna Budzanowska - Pełnomocnik Prezydenta ds. EMNK2024, Kazimierz Karolczak - Przewodniczący GZM, przedstawiciele uczelni wyższych zrzeszonych w Konsorcjum Akademickim - Miasto Nauki oraz Przedstawiciele Komisji Europejskiej odpowiedzialni za European City of Science i ESOF 2024.
Podczas oficjalnego otwarcia wizyty, reprezentując Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach oraz Regionalną Konferencję Rektorów Uczelni Akademickich prof. dr hab. inż. Celina M. Olszak zaznaczała:
"Jestem niezwykle zaszczycona, że dzisiaj w Parlamencie Europejskim mogę wyrazić swoją radość z racji uzyskania przez Katowice prestiżowego tytułu, Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. To niezwykły tytuł dla niezwykłych uczelni oraz tytuł dla niezwykłego regionu - Śląska, regionu, który przez dziesięciolecia był sercem polskiego przemysłu, głównie przemysłu ciężkiego. Przez wiele lat ten Region, dzięki swoim bogactwom naturalnym, ale równocześnie, niestety, kosztem jakości życia ludzi i środowiska, zaspokajał potrzeby energetyczne całego kraju oraz Europy. Dzisiaj, ten Region mówi, że jego nowym zasobem i przemysłem staje się nauka, że dzięki nauce nasza gospodarka może stać się bardziej innowacyjna, biznes bardziej przedsiębiorczy, a mieszkańcy bardziej wyedukowani i świadomi. To niezwykła szansa i moment dla nas wszystkich!"
Wystawa "Where The Mountains Are Upside Down And Inside Out" oraz pokaz etiud filmowych Szkoły Filmowej im. K. Kieślowskiego UŚ
Podczas wizyty w Parlamencie Europejskim zaprezentowana została wystawa Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki "Where The Mountains Are Upside Down And Inside Out", która przybierze kształt mikro eseju wizualnego. Na wystawie ukazane zostaną rdzenie geologiczne pozyskane z Kopalni Węgla Kamiennego "Jankowice" w Rybniku, kolekcja metalofitów prof. Adama Rostańskiego – roślin, które dzięki adaptacji zdolne są do przetrwania w zanieczyszczonym środowisku, a także obraz Ludwika Holesza stworzony na podstawie odciśniętych w węglu śladów roślin. Uczestnicy i uczestniczki wizyty mogli obejrzeć ponadto etiudy filmowe studentów Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego.
EMNK 2024 | „50 wybitnych osiągnięć śląskiej nauki”
Z okazji Dnia Nauki Polskiej w ramach EMNK 2024 przygotowana została wyjątkowa publikacja. "50 wybitnych osiągnięć śląskiej nauki" to przegląd badań naukowych oraz inicjatyw z przestrzeni sztuki realizowanych przez pracowników i pracowniczki Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Publikacja współtworzona jest przez 7 publicznych uczelni województwa śląskiego z siedzibą w Katowicach. Przedstawiony przegląd ukazuje niewielki wycinek istotnej tematyki podejmowanej na śląskich uczelniach oraz ich znaczenie w transformacji regionu w zakresie klimatu i środowiska, zdrowia i jakości życia, przemysłów przyszłości, innowacji społecznych, dziedzictwa przemysłowego i kulturowego oraz kreacji i krytyki.
Śląski Festiwal Nauki KATOWICE oraz widowisko KATOPOLIS
Dzień Nauki Polskiej to także znakomita okazja do wspomnienia dwóch ważnych inicjatyw, w których realizację zaangażowały się w 2023 roku wszystkie uczelnie Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki: Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE oraz widowiska naukowo-muzycznego KATOPOLIS.
ŚFN KATOWICE to jedyne w swoim rodzaju wydarzenie o międzynarodowym znaczeniu, podczas którego prezentujemy to, co polskiej i światowej nauce najciekawsze, najnowsze i najważniejsze. Każda edycja festiwalu przyciąga kilkadziesiąt tysięcy osób z całego kraju w każdym wieku. Tylko podczas grudniowego wydarzenia przestrzenie Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach odwiedziło ponad 68 tysięcy osób, którzy mogli się przekonać, że to właśnie „Nauka da nam przyszłość”. Ta myśl towarzyszyła organizatorom i organizatorkom, którzy zadbali o atrakcyjność ponad 700 pokazów, warsztatów, wystaw, debat, spotkań i wykładów. W trakcie trzydniowego święta ponad 2500 przedstawicieli i przedstawicielek uczelni regionu oraz znakomitych gości i gościń z całego świata pokazywało naukę i sztukę na żywo!
Wydarzeniu towarzyszyło widowisko muzyczno-naukowe KATOPOLIS, otwierające obchody Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, w którym udział wzięło ponad 6000 osób. Ta szczególna inicjatywa została przygotowana przez twórczynie i twórcy związanych ze środowiskiem akademickim, aktorek i aktorów teatrów z regionu, a także artystek i artystów polskiej sceny muzycznej, uczelnianych chórów i zespołów muzycznych. Nad całością projektu od strony muzycznej, tekstowej i reżyserskiej czuwali: Miuosh, Jan P. Matuszyński, Zbigniew Rokita oraz Mateusz Znaniecki.
Dołącz do nas