"Solidarni z Ukrainą" - podsumowanie roku wsparcia UE Katowice

W związku z działaniami zbrojnymi prowadzonymi przeciw Ukrainie Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach wyraził solidarność i zaoferował wsparcie dla członków społeczności akademickiej. Powołany został specjalny Zespół ds. Wsparcia "Solidarni z Ukrainą", który opracowuje i wdraża systemowe długoterminowe rozwiązania pomocowe dla społeczności ukraińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem studentów i ich rodzin, kandydatów na studia oraz pracowników naukowo‑dydaktycznych i administracyjnych.

Studenci z Ukrainy od lat stanowią najliczniejszą grupę studentów zagranicznych studiujących w Polsce. W Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach z Ukrainy kształci się obecnie łącznie 93 studentów: 58 studentów pierwszego roku [I st. 42; II st. 16], 24 studentów drugiego roku [I st. 13; II st. – 11], 11 studentów trzeciego roku (w tym na 7 semestrze studiów inżynierskich) oraz 1 doktorantka. Nasi naukowcy współpracują także z ukraińskimi ekspertami i ośrodkami akademickimi.

W ramach działań powołanego Zespołu opracowywane są procedury i udogodnienia ułatwiające studentom, doktorantom i pracownikom ich aktywność - odpowiednio studencką, naukową i zawodową. UE Katowice ściśle współpracuje przy tym z Miastem Katowice. Przejawem wsparcia społeczności ukraińskiej jest wiele inicjatyw, których wszystkich nie sposób wymienić. Oto wybrane z nich.

Pomoc psychologiczna, prawna i więcej

Będąc uczelnią społecznie odpowiedzialną, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach uruchomił szereg działań wspierających pokrzywdzonych konfliktem zbrojnym, praktycznie od samego początku nieuzasadnionej agresji.

Wyrażając zaniepokojenie działaniami zbrojnymi prowadzonymi przeciw Ukrainie, troszcząc się o bezpieczeństwo członków społeczności akademickiej, uniwersytet oferuje wsparcie psychologów uczelnianych poprzez konsultacje telefoniczne i stacjonarne, również w językach rosyjskim i angielskim. Nagrany został także specjalny filmu – poradnik przy ich współudziale, wraz z prezentacją multimedialną do pobrania. W filmie poruszone zostały zagadnienia zachowań w sytuacjach trudnych i konfliktowych, lęku i zaburzeń lękowych, sposobów radzenia sobie ze stanami lękowymi, reakcji posttraumatycznych i sposobów udzielania wsparcia.   Członkowie społeczności akademickiej mogą także skorzystać z pomocy Centrum Wsparcia Osób ze Szczególnymi Potrzebami, jak i darmowej pomocy prawnej. Radcy prawni uczelni wspomagają studentów z Ukrainy oraz ich bliskich w różnych sytuacjach, m.in. z zakresu prawa pracy, formalności związanych z wynajmem mieszkań czy legalizacją pobytu itp.

Welcome Point

Społeczność ukraińska może także liczyć na wsparcie w uczelnianym "Welcome Point", czyli centrum obsługi studentów, doktorantów i kadry z zagranicy, które w myśl powiedzenia "always welcome" jest miejscem przyjaznym i dostępnym dla całej społeczności akademickiej i kandydatów z zagranicy. "Welcome Point" organizuje szereg wydarzeń integrujących Ukraińców ze społecznością akademicką z Polski i zagranicy. Obecnie 2 studentów z Ukrainy odbywa tam także praktyki studenckie.

Nieodpłatne udostępnienie obiektów po byłych domach studenta

Już 9 marca 2022 r. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach nieodpłatnie udostępnił Miastu Katowice obiekty po byłych domach studenckich, zlokalizowane przy ul. Franciszkańskiej 8-10 w Katowicach, na potrzeby organizacji tymczasowego miejsca zakwaterowania dla około 400 uchodźców z Ukrainy.

Wsparcie nie tylko językowe

Od kwietnia 2022 r. do końca roku akademickiego na terenie dwóch obiektów po byłych akademikach prowadzone były nieodpłatne zajęcia z języka polskiego dla mieszkańców, organizowane przez lektorów Centrum Języków Obcych Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Wzięło w nich udział kilkadziesiąt osób.

Co więcej, UE Katowice zorganizował bezpłatne intensywne kursy językowe na poziomie B2 (15 godzin zajęć tygodniowo) dla uczestników posiadających status studenta lub doktoranta ukraińskiej uczelni. Otrzymali oni dodatkowo stypendium w wysokości 1500 zł miesięcznie. Kurs trwał 2 miesiące od lipca do sierpnia br. W sumie w zajęciach uczestniczyło 24 stypendystów NAWA oraz 10 wolnych słuchaczy. Zajęcia prowadzili również lektorzy z Centrum Języków Obcych. Intensywny cykl zajęć z języka polskiego i angielskiego miał na celu wsparcie studentów i doktorantów z Ukrainy w szybszej aklimatyzacji w nowym otoczeniu i uzyskaniu nowych kwalifikacji. Kurs realizowany był jako część projektu NAWA "UE Katowice solidarny z Ukrainą" w ramach Programu NAWA "Solidarni z Ukrainą".

W ramach projektu, oprócz kursów językowych, pracownicy naukowi UE Katowice objęli opieką promotorską dwóch doktorantów z Ukrainy, dzięki czemu mogą oni kontynuować swoją pracę naukowo-badawczą. Wszystkim stypendystom zapewniono również opiekę psychologiczną i prawną.

Przestrzenie ze stanowiskami komputerowymi do pracy "cichej" oraz z kącikiem zabaw dla dzieci

Uniwersytet zaprosił również uchodźców z Ukrainy do korzystania z dwóch przestrzeni ze stanowiskami komputerowymi z dostępem do Internetu i oprogramowania użytkowego, uruchomionymi w połowie maja ub.r. Oba miejsca wyposażone były w systemy operacyjne i pakiety biurowe MS Office oraz specjalne klawiatury do pracy w językach: polskim, angielskim i ukraińskim. Przestrzeń z kącikiem zabaw dla dzieci i 4 stanowiskami komputerowymi udostępniona była w bud. A do początku roku akademickiego 2022/2023.

Przestrzeń do pracy "cichej" wciąż funkcjonuje i obejmuje 8 stanowisk komputerowych. Mieści się w Bibliotece Specjalistycznej uczelni, zlokalizowanej w Centrum Nowoczesnych Technologii Informatycznych. By z niej skorzystać, wystarczy przyjść w godzinach otwarcia biblioteki.

Wewnętrzne regulacje i procedury wspierające

Studentów i pracowników będących obywatelami Ukrainy wsparto także odpowiednimi regulacjami oraz procedurami ułatwiającymi funkcjonowanie w trudnych warunkach związanych z konfliktem zbrojnym. Wsparcie studentów w tym zakresie obejmowało m.in. przedłużenie terminu zakończenia sesji poprawkowej, odroczenie terminu wniesienia opłaty czesnego za kształcenie na studiach niestacjonarnych, kształcenie na studiach stacjonarnych w języku polskim oraz kształcenie w języku obcym przez studentów będących obywatelami Ukrainy, czy też umożliwienie studentom uczelni działających na terytorium Ukrainy, którzy wyrażali chęć kontynuowania kształcenia w UE Katowice, uczestnictwa w zajęciach na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych pierwszego oraz drugiego stopnia jako wolni słuchacze. Regulacje i procedury dotyczyły także odpowiednio zapomóg czy stypendium socjalnego. Zgodnie z rekomendacją Zespołu ds. Wsparcia "Solidarni z Ukrainą", Uniwersytet zwolnił z opłaty rekrutacyjnej kandydatów - obywateli Ukrainy spełniających kryteria ze specustawy z 12 marca 2022 r. Opracowano także procedurę potwierdzania przez UE Katowice ukończenia studiów na określonym poziomie, ułatwiającą kandydatom na studia drugiego stopnia w roku akademickim 2022/2023, nie dysponujących dyplomem ukończenia studiów, przejście tego procesu. Zwolniono też posiadaczy ukraińskich świadectw i dyplomów ukończenia studiów z konieczności opatrzenia ich apostille w procesie rekrutacji 2022/2023. Przygotowano również i wdrożono procedurę przeprowadzania weryfikacji efektów uczenia się osiągniętych przez studentów z Ukrainy ubiegających się o przeniesienie z uczelni ukraińskiej na studia prowadzone w Uniwersytecie.

W zakresie pomocy dla pracowników naukowo-dydaktycznych z Ukrainy opracowana i wdrożona została wewnętrzna procedura dotycząca zatrudniania na podstawie umów cywilno-prawnych, umożliwiająca włączanie ich do istniejących zajęć dydaktycznych, realizację autorskich wykładów dla studentów UE Katowice, czy prowadzenie przez nich szkoleń podnoszących kompetencje dydaktyczne pracowników uniwersytetu. Zatrudniono też 1 osobę z obywatelstwem ukraińskim w administracji uczelni. Opracowana i wdrożona została również procedura włączania naukowców z Ukrainy w prowadzone w uczelni badania - w formie staży naukowych. Dodatkowo dostosowano wewnętrzne procedury zatrudniania nauczycieli akademickich z Ukrainy do zapisów tzw. specustawy. Opracowana procedura umożliwia zatrudnianie nauczycieli akademickich w Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach z pominięciem procedury konkursowej - pod warunkiem, że kandydaci byli zatrudnieni w charakterze nauczyciela akademickiego w Ukrainie w momencie wybuchu konfliktu zbrojnego.

[Istniejące procedury: zatrudniania na podstawie umów cywilno-prawnych (dydaktyka), zatrudniania na etat (nauczycieli akademickich i pracowników administracyjnych), włączania do badań (staże).]

Specjalny portal informacyjny "Solidarni z Ukrainą" w językach: polskim, ukraińskim i angielskim

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach utworzył także specjalny portal w ramach uczelnianego serwisu www pn. "Solidarni z Ukrainą" w językach: polskim, ukraińskim i angielskim, gdzie na bieżąco umieszczane są najważniejsze informacje pomocowe (w tym działania UE Katowice oraz informacje od jednostek samorządowych i współpracujących z samorządem). Prowadzony jest również bieżący mailing m.in. w sprawie podejmowanych inicjatyw, działań pomocowych czy zapytań dotyczących potrzeb społeczności ukraińskiej.

Portal – w zależności od wersji językowej – dostępny jest pod adresami:

• https://www.ue.katowice.pl/solidarni-z-ukraina.html (PL)
• https://www.ue.katowice.pl/en/solidarity-with-ukraine.html (EN)
• https://www.ue.katowice.pl/solidarni-z-ukrajinoju.html (UA)

Oddolne inicjatywy i wsparcie społeczności UE Katowice

Studenci i pracownicy chętnie włączają się, jako wolontariusze, w pomoc uchodźcom we współpracy z Miastem Katowice oraz Regionalnym Centrum Wolontariatu, jak również indywidualnie (biorąc udział w zbiórkach, przyjmując do swoich domów uchodźców i in.). 13 marca ub.r. Chór Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach włączył się także do ogólnopolskiej akcji chóralnej i zorganizował na Śląsku muzyczne wydarzenie pt. "Muzyka ma moc - Śląskie Chóry dla Ukrainy"/«Музика має силу – Сілезькі хори для України», któremu przyświecał jeden cel - okazanie wsparcia i gestu solidarności z narodem ukraińskim, doświadczającym okrutnej napaści zbrojnej. W ten dzień na placu przed Teatrem Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach licznie zgromadziły się chóry, aby wspólnie wykonać: Hymn Polski "Mazurek Dąbrowskiego"/Гімн Польщі, kompozycję Norberta Blachy pt. "Modlitwa o pokój" w języku polskim i ukraińskim oraz Hymn Ukrainy/Гімн України.

Z kolei z inicjatywy studentów UE Katowice, we współpracy z nauczycielami akademickimi, uruchomiona została już od pierwszych dni konfliktu specjalna grupa na Facebooku oraz portal - Centrum ogłoszeń z pomocą dla Ukrainy www.ukrainawkontakcie.pl. Warto także nadmienić, że Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej (PSRP) zorganizował bezpłatne konsultacje psychologiczne dla studentów z Ukrainy. Nie można zapomnieć również o studencie UE Katowice pochodzącym z Japonii, który zorganizował akcję dostarczania sprzętów AGD uchodźcom oraz warsztatów z gotowania i przygotowywania potraw, w tym sushi, przez wolontariuszy z Japonii. W ramach akcji "Solidarni z Ukrainą" pracownicy UE Katowice wyszli również z inicjatywą koleżeńskiej zbiórki gotówki, która została przeznaczona na zakup słodyczy dla ukraińskich dzieci mieszkających w Ligocie, w dawnych akademikach uczelni. Zbiórka organizowana na terenie Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach skierowana była do pracowników. W ramach zbiórki koleżeńskiej zebrano ponad 3 tys. złotych, za które przyrządzono paczki ze słodyczami dla ukraińskich dzieci, dzięki czemu choć na chwilę mogły oderwać się od trudnych przeżyć związanych z wojną. Oprócz tego członkowie społeczności UE Katowice wzięli również udział m.in.: w Polsko-Ukraińskim Festynie Integracyjnym – w roli partnera, w wystawie odbywającej się w CINiBA "Wolność - Zgoda - Dobro. Solidarni z Ukrainą", czy charytatywnym koncercie "Miasto Nauki Ukrainie” w ramach konsorcjum Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, zrzeszającego 7 uczelni publicznych.

Przyjęcia na studia

Na rok akademicki 2022/2023 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach przyjął 62 kandydatów z ukraińskim obywatelstwem, z czego 30 miało status UKR.

Nie ma specjalnej ścieżki przyjmowania, niemniej:

• posiadaczy statusu UKR zwolniono z opłaty rekrutacyjnej
• posiadaczy dokumentów o wykształceniu uzyskanym w Ukrainie zwolniono z konieczności opatrywania dokumentów klauzulą apostille
• wydłużony został czas na dostarczenie dokumentów dla obywateli Ukrainy.