Sytuacja sumienia w dzisiejszym świecie jest dosyć zawiła. Z jednej strony podejmowane są próby uwolnienia człowieka od jego „sideł”, z drugiej – odwołanie się do nakazów sumienia często staje się ostatnią deską ratunku w usprawiedliwieniu własnego postępowania. Mimo że refleksja nad jego istotą sięga już wieków antycznych, to jednak w każdym czasie istnieje nowe zapotrzebowanie na przeprowadzenie jej od nowa albo przynajmniej na jej porządne „odkurzenie”. Wydaje się ponadto, że istnieją okresy w dziejach rozwoju ludzkości, kiedy w szczególny sposób należy powracać do takiej refleksji. Wiek XX dobitnie wskazywał, jak można niszczyć ludzkie sumienia. I choć zdawać by się mogło, że tamta epoka odeszła już na dobre, to jednak stale można odnaleźć miejsca i okoliczności, które próbują uczynić zamach na tej nader humanistycznej strukturze bytu. Właśnie takie niepokoje stały się bodźcem do powstania publikacji. Ma ona na celu nie tylko zebranie najistotniejszych informacji odnośnie do istoty sumienia, ale także wskazanie, a być może i dla niektórych osób przypomnienie o tej nader istotnej instancji zawartej w głębi każdej osoby ludzkiej.